Ποιος θα μας σώσει από την φτώχεια των αλλων;

 

Στην φωτογραφία μέρος άρθρου της Καθημερινής όπου ο αρθρογράφος ειρωνεύεται τους πολίτες της χώρας που δήλωσαν τον αποτροπιασμό τους για τον χρηματισμό της ευρωβουλευτού Εύας Καϊλή. Κατά την γνώμη του οι περισσότεροι είναι υποκριτές, εάν βρίσκονταν στην θέση της Καϊλή, επίσης θα χρηματίζονταν.

Η άποψη πως οι πάντες είναι κατ' ουσίαν ανήθικοι είναι κοινή σε αυτούς που είναι ανήθικοι και κινούνται σε διεφθαρμένους κύκλους. Οι βιαστές νομίζουν πως όλοι βιάζουν -εκτός από εκείνους που τους θέλουν όλες οι γυναίκες. Οι κλέφτες νομίζουν πώς όλοι κλέβουν με τον έναν τρόπο ή τον άλλον - εκτός από εκείνους που κληρονόμησαν χρήματα, τα οποία κι αυτά ήταν κλεμμένα. Αυτοί που ανελίσσονται με μέσον και διαπλοκή νομίζουν πως η επαγγελματική ανέλιξη των πάντων έτσι συνέβη -εκτός από μια σπάνια περίπτωση του Μαρκ Ζουκεμπεργκ ή του Στηβ Τζομπς που ήταν εξαιρετικά χαρισματικοί. Οι ανηθικοι άνθρωποι νομιζουν οτι η ανηθικοτητα ειναι ο πολύ λογικός κανονας, αυτός που υποδεικνύει η επιβίωση. Αντιθέτως, η ηθικη είναι η εξαίρεση, για την ακρίβεια το προνόμιο που ελάχιστοι τυχεροί από κούνια μπορούν να εξασκησουν. Ετσι το πρόβλημα τους δεν είναι η αισχρή πράξη αλλά η αποκάλυψη της που έχει συνέπειες.

Κι όμως δεν είναι καθόλου όπως τα λέει ο αρθρογράφος. Η πλειονότητα των ανθρώπων δεν ανησυχεί για τις συνέπειες αλλά για την πράξη, την βλάβη του συνόλου από την πράξη και το βάρος στην συνείδηση εξαιτίας της βλάβης στους άλλους. Οι περισσότεροι άνθρωποι, χωρίς καμία καθοδήγηση από οπουδηποτε, ακολουθούν τον πολυ βασικο και πανανθρώπινο ηθικό κώδικα, ο οποίος ισχύει σε όλες τις χώρες και ξεπερνάει κατά πολύ τους τοπικούς νόμους: μην κάνεις αυτό που αν το κάνουν όλοι, η ζωή θα γίνει χειρότερη για όλη την Κοινωνία.

Ευτυχώς. Ετσι έχουμε άντρες κακάσχημους και πάμφτωχους που ζουν χωρις ταιρι ωσπου να πεθάνουν, εν τούτοις το βρίσκουν υποτιμητικό για τους ίδιους να βιάσουν γυναίκα. Ετσι έχουμε δισεκατομμύρια ανθρώπους φτωχούς, που παραδόξως δεν κλέβουν ποτέ κανέναν. Ετσι έχουμε στρατιώτες που πηγαίνουν στον Πόλεμο και τρελαίνονται από τους φόνους που κάνουν υποκύπτοντας σε εντολές στρατηγών -καταλήγουν κυριολεκτικά σε ψυχιατρεία. Σε ο,τι αφορά την οικονομική διαφθορά που η δυνατότητα της υπάρχει σε πολλά επαγγέλματα, οι διαφθορείς προσεγγίζουν μόνο ελάχιστα άτομα, αυτά που έχουν δώσει δείγματα χαμηλής ηθικής ήδη από την συζήτηση.

Η σκέψη πως θα κάναμε το ίδιο με την Καϊλή εμείς, που έχουμε 20 ευρώ στην τσέπη για να ψωνίσουμε μια τσάντα, μας ρωτάει η πωλήτρια "με απόδειξη ή χωρίς;" και της λέμε "με απόδειξη", γνωρίζοντας πως χωρίς απόδειξη θα είχαμε δύο σουβλάκια βραδινό αντί για μανεστρούλα που θα φάμε τώρα, είναι γελοία. Εχουμε αποφασίσει τον δρόμο μας κι είναι ο σωστός δρόμος, όχι ο ηλίθιος.

Το ξέρουμε ότι ο πλούτος δεν είναι σωστά μοιρασμένος. Ωστόσο η λύση δεν είναι να βρούμε τρόπο να τον κλέψουμε χωρίς να μας πιάσουν, ώστε να σώσουμε το τομάρι μας. Η λύση είναι να τον ξαναμοιράσουμε δικαιότερα, ώστε να σωθούμε όλοι. Γιατί, ποιος θα μας σώσει από την φτώχια των άλλων;