Σχολείο για σύζυγους (Μολιέρος, 1661)

 

Το θεατρικό έργο του Μολιέρου "Σχολείο για συζύγους" του 1661, έχει ως θέμα του τον αλαζονικό κι οπισθοδρομικό σύζυγο και πατέρα, τον οποίο ο Μολιέρος καταδικάζει. Τα δύο κύρια πρόσωπα είναι ο Σγαναρέλος κι ο Αρίστος. δυό αδέρφια με διαφορετικό χαρακτήρα. Ο Σγαναρέλος είναι ατομιστής κι έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, ενώ ο αδερφός του κρίνει πως είναι σωστό να υποτάσσεσαι στις συνήθειες της κοινωνίας, έτσι ώστε αυτή να λειτουργεί καλύτερα. Όταν το ζήτημα όμως έρχεται στον τρόπο που ανατρέφουν τις κηδεμονευόμενες τους νεαρές κοπέλες, δηλαδή την Ισαβέλλα και την Λεωνόρα, ο φιλελεύθερος Σγαναρέλος αποδεικνύεται δεσποτικός, ενώ ο Αρίστος γεμάτος κατανόηση. Ακολουθεί ο σχετικός διάλογος των δυό αδερφών από την Α' πράξη. (Το κείμενο είναι σε ανέκδοτη μετάφραση του Βασίλη Ρώτα.) 

************************

ΑΡΙΣΤΟΣ:

Το φύλο τους την θέλει λίγη ελευθερία,

δύσκολα συγκρατείται με την πειθαρχία

κι όσες προφυλάξεις, κλειδαριές, καδένες,

δεν κάνουν τίμιες τις γυναίκες, ούτε τις παρθένες.

Αν είναι ενάρετες, το χρέος τους το κάνουν

μα οι αυστηρότητες, χειρότερες τις κάνουν.

Μα 'ναι παράδοξο, το λέω ορθά-κοφτά, 

να 'ναι από πείσμα μια γυναίκα γνωστικιά.

Ανώφελο να κυβερνάμε κάθε δρασκελιά της, 

μα να κερδίζουμε εγώ λέω την καρδιά της.

Δε λέω πως η τιμή μου, όσο κι αν την προσέχω, 

είναι σ' ασφάλεια αν στα χέρια που την έχω,

το πρόσωπο, όταν πόθος το περιορίσει

του λείπει μόνο η ευκαιρία για ν' αμαρτήσει.

ΣΓΑΝΑΡΕΛΟΣ: Αυτά είναι παραμύθια!

ΑΡΙΣΤΟΣ:

Μπορεί, μα εγώ πιστεύω πάντοτε ότι

με γέλιο πρέπει να μορφώνουμε την νιότη.

Γλυκά να την μαλώνουμε όταν σφάλει, και να μη

τηνε τρομοκρατούμε με την αρετή. 

Οι έγνοιες μου για την Λεωνόρα παν' μ' αυτά:

μικροελευθερίες δεν τις είπα εγκλήματα,

στους νεανικούς της πόθους πάντα μου έχω ενδώσει

και δόξα τω Θεώ, δεν το' χω μετανιώσει.

****************************

Αυτά φίλες και φίλοι από τον Μολιέρο περί της ανατροφής των νέων κοριτσιών, 360 χρόνια πριν από σήμερα.