Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΩΣ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ (ΔΥΟ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ)

Βλέπετε αυτήν την εικόνα; Ενα ζευγάρι βρίσκεται μέσα σε Μουσείο κι ο άντρας λέει στην αγαπημένη του "περιτριγυρίζομαι από έργα Τέχνης, αλλά εσύ είσαι το πιο όμορφο έργο από όλα". Γιατί ισχυρίζομαι πως το λέει ο άντρας κι όχι η γυναίκα; Απλώς επειδή δεν υπήρξε ποτέ γυναίκα που να θεωρήσει πως κάποιος o άντρας της είναι έργο τέχνης, οι άντρες είναι άντρες κι η Τέχνη είναι άλλο πράγμα για τις γυναίκες. Αυτή είναι η δική μου γνώμη.

Πώς λοιπόν μπορούμε να διαβάσουμε αυτήν την φωτογραφία, είναι κολακευτική ή προσβλητική για τις γυναίκες; Έχει δυό αναγνώσεις τουλάχιστον, μια μισογύνικη, μια φεμινιστική.

ΑΝΑΓΝΩΣΗ 1η ΜΙΣΟΓΥΝΙΚΗ. Η Τέχνη εδώ είναι ένα σύνολο από όμορφες εικόνες, βλέπουμε εξάλλου στην φωτογραφία μπροστά μας τους πίνακες. Η γυναίκα παραλληλίζεται με πίνακα ζωγραφικής, πράγμα που φαίνεται προς στιγμήν κολακευτικό αφού ο πίνακας είναι κάτι σπουδαίο, πλην όμως η εκτίμηση για την γυναίκα περιορίζεται στην επιφάνεια, στο θέαμα που προσφέρει. Οι γυναίκες δεν είναι θέαμα κι αν τυχόν μερικές είναι, η ερώτηση για εμάς τις γυναίκες είναι πάντα ποια είναι η αξία μας πάνω στην Γη όταν δεν μπορούμε πια να χρησιμέψουμε ως θέαμα, ή όταν από την αρχή είμαστε ακατάλληλες διότι γεννηθήκαμε άσχημες. Υπάρχει χώρος σε αυτήν την Κοινωνία για τις άσχημες; Όχι, αν αυτό που λέει εδώ ο καλοπροαίρετος μισογύνης ως κοπλιμάν είναι καθολική αλήθεια. και κοινή αντίληψη μεταξύ των ανδρών. οι άσχημες κι οι γριές καλά θα κάνουν να αναχωρήσουν για τα σπήλαια της Παταγωνίας ώστε να μην ασχημαίνουν με τα μούτρα τους το οπτικό πεδίο των εστέτ ανδρών, εκείνων που "εκτιμούν μόνο το ωραίο".

ΑΝΑΓΝΩΣΗ 2η ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΗ. Για τους σχετικούς με τις Τέχνες είναι γνωστό πως το καθήκον της Τέχνης είναι όχι να ευχαριστεί τις αισθήσεις, αλλά κυρίως να προβληματίζει και να ωθεί τους θιασώτες της σε ενδοσκόπηση. Το διαχρονικό έργο Τέχνης, αυτό που αξίζει το όνομά του, οφείλει να σε κάνει να σκέφτεσαι, να αμφισβητείς, να κάνεις κριτική, να κάνεις αυτοκριτική και διαρκώς να βελτιώνεσαι ως προσωπικότητα. Υπό αυτήν την έννοια, είναι σωστά όσα λέει η φωτογραφία, η γυναίκα-σύντροφος είναι πολυτιμότερη και πολυπλοκότερη από έναν πίνακα ζωγραφικής διότι μπορεί να σε ωθεί σε προβληματισμό και ενδοσκόπηση σε όλη σου την ζωή, από τότε που την γνωρίζεις μέχρι και τον θάνατο. 

 

Οι γυναίκες είναι πράγματι πολύπλοκες. Όταν γεννιούνται το μυαλό τους είναι παρόμοιο με των ανδρών, είναι απλώς άνθρωποι. Όμως στην συνέχεια, μετά ακριβώς από την Βιολογία, έρχεται η Κοινωνία και τις αλλάζει, τις αναγκάζει να γίνουν πολύπλοκες. Τα κίνητρα για τις πράξεις τους είναι στρώματα σκέψεων, πάνω σε άλλα στρώματα σκέψεων κι από πάνω άλλα στρώματα σκέψεων, γι αυτό δεν αποκαλύπτονται παρά μετά από χρόνια σε όλη τους την πολυπλοκότητα. Σπάνια την δράση τους επηρεάζει ένας μόνο παράγοντας, κυρίως διότι πάνω στις ίδιες ασκούνται πιέσεις από πολλές πηγές και προσπαθούν να ευχαριστήσουν πολλούς αποδέκτες. Είναι εξασκημένες να σκέφτονται και να μεριμνούν για τους οικείους τους, να κάνουν αυτό που ονομάζουμε "συναισθηματική εργασία" (emotional labour), δηλαδή όχι μόνο να κάνουν απλά πράγματα που μπορεί να κάνει και η μισθωτή οικιακή βοηθός όπως το μαγείρεμα του φαγητού, αλλά κυρίως να φροντίζουν για την ψυχική υγεία και την ανακούφιση των αγαπημένων τους, με γλυκά λόγια, με ενθαρρυντικά, με κατευναστικά, με ό,τι χρειάζεται ανά περίσταση, ή ακόμα και να κάνουν τους διαιτητές μεταξύ δύο οικείων που βρίσκονται σε διένεξη. Το μυαλό τους το έχουν γενικώς στραμμένο στην ειρήνη, αυτός είναι ο σκοπός τους, η ειρηνική διαβίωση κι η ευημερία όλων γύρω τους. Μην πιστεύετε τα λόγια μου, σκεφτείτε και κρίνετε τις γνωστές σας γυναίκες, τις μητέρες, τις φίλες, τις συζύγους σας. Νομίζω πως η διαγωγή τους επαληθεύει όσα λέω. 

 

(Φυσικά όλα αυτά γίνονται κυρίως αν τα αφήσει κάποιος άντρας να γίνουν, δεν μπορεί να ωφεληθεί από τον ψυχικό πλούτο των γυναικών ο αδιάφορος, ψυχρός, αποξενωμένος σύντροφος.)

 

Οπότε ναι, σωστά τα λέει η φωτογραφία, η γυναίκα είναι πράγματι το ομορφότερο έργο Τέχνης από όλα κι αλίμονο σε όσους βλέπουν μόνο την επιφάνειά της. Αυτοί βγαίνουν χαμένοι.

(γράφει η Melusine)