Η ΣΥΓΝΩΜΗ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΤΤΗ

 

Στις 6/12/2020 συνέβη ένα πολύ θλιβερό περιστατικό στον τόπο δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Μια κυρία πλησίασε κρατώντας μια ανθοδέσμη στα χέρια της, οι ΜΑΤατζήδες της απαγόρευσαν την πρόσβαση στο σημείο, της πήραν τα λουλούδια, και στην συνέχεια ένας από αυτούς διέλυσε την ανθοδέσμη στην πλάτη ενός άλλου, ενώ όλοι μαζί γελούσαν και κάγχαζαν. Για το περιστατικό που κατά τύχη βγήκε σε βίντεο, η ΕΛΑΣ διέταξε Ένορκη Διοικητική Εξέταση. Ταυτόχρονα 3 απόστρατοι αστυνομικοί, ο Χρήστος Φωτόπουλος, ο Γιώργος Καμαρινόπουλος και ο Ανέστης Κελεσίδης σε κείμενό τους ζητούν δημόσια συγνώμη και καλούν τον μεν δράστη να ζητήσει συγνώμη κι αυτός, το δε σύνολο των αστυνομικών να πάψουν να στηρίζουν αυθαίρετες και καταχρηστικές πράξεις. 

Εγώ δεν έχω λόγο να αμφιβάλω για τις προθέσεις των αστυνομικών που συνέταξαν το κείμενο, όμως μπορώ να διατυπώσω δυό σκέψεις πάνω στο περιστατικό και την ίδια την συγνώμη γενικότερα. 

Πότε μπορεί να έχει εφαρμογή η συγνώμη; Πότε μπορούμε να κάνουμε δεκτή μια συγνώμη; 

1)Καταρχάς μπορούμε για πράγματα που αφορούν τον υλικό κόσμο, όταν αυτός που έφταιξε επανορθώνει έμπρακτα το σφάλμα του, π.χ. κάποιος χύνει έναν καφέ πάνω μας, πληρώνει το καθαριστήριο για του ρούχο μας και ζητάει συγνώμη για την ταλαιπωρία στην οποία μας υπέβαλε. 

2)Μετά πάμε στον κόσμο των αισθημάτων. Μπορούμε -αν θέλουμε- να συγχωρήσουμε κάποιον που μας πρόσβαλε εάν έχει δείξει  ειλικρινή μεταμέλεια, δηλαδή έχει αντιληφθεί τι έκανε και ως εκ τούτου δεν πρόκειται να το ξανακάνει. Δύσκολο. Δύσκολο διότι αυτά που κάνουν οι άνθρωποι δεν είναι τυχαία, είναι ο χαρακτήρας τους. Ο χαρακτήρας δεν αλλάζει εύκολα, είναι πολυετής η διαδικασία αλλαγής χαρακτήρος.

3)Πάμε στο συγκεκριμένο περιστατικό. Αυτό το περιστατικό ΔΕΝ  επιδέχεται συγνώμης διότι δεν εμπίπτει στα όρια του σφάλματος και του κοινού λάθους, αλλά στα όρια της Ύβρεως. 

Τι είναι η Ύβρις; Η 'Ύβρις παραδίδεται ως έννοια σε εμάς και την ανθρωπότητα από τους αρχαίους Έλληνες. Την διαπράττει όποιος υπερεκτιμά τις δυνατότητές του και την εξουσία του, γι αυτό συμπεριφέρεται αλαζονικά και βίαια, παραβαίνοντας τους ανθρώπινους και τους θεϊκούς νόμους - το τονίζω, τους θεϊκούς νόμους. Ο σεβασμός προς τους νεκρούς είναι παγκόσμιος και πανανθρώπινος νόμος. Η βεβήλωση των τάφων και των μνημείων των νεκρών είναι ύβρις. Δεν είναι σφάλμα. 

Η βλάβη που επήλθε που επήλθε από τον αστυνομικό ο οποίος διέλυσε την ανθοδέσμη κοροϊδεύοντας και γελώντας, δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να διορθωθεί. Η συγνώμη είναι τελείως περιττή. 

Οχι βέβαια ότι ο ΜΑΤατζής είχε ποτέ σκοπό να ζητήσει συγνώμη. Αντιθέτως, η πράξη του είναι υψηλού συμβολισμού. Φωνάζει. Φωνάζει και λέει: "Εδώ σκοτώθηκε ο Γρηγορόπουλος 15 χρονών από αστυνομικό πριν χρόνια. Εδώ εγώ, σημερινός αστυνομικός, λιώνω τα λουλούδια που του φέρατε για να μην ξεχνάτε ότι η Αστυνομία έχει συνέχεια. Τι θα μου κάνετε; Τίποτα. Εχω την κάλυψη του Κράτους. Εγώ είμαι το Κράτος και όποτε θέλω θα λιώνω και τα λουλούδια σας και εσάς."

Γι αυτό λοιπόν όχι συγνώμες. Η συγνώμη είναι για πράγματα μικρά, όχι για την Ύβρη. Η Ύβρις είναι πρόβλημα που οφείλουν να αντιμετωπίσουν ανώτερες δυνάμεις και οι παραβάτες να τιμωρηθούν απ' αυτές.