ΕΓΩ ΚΙ ΕΜΕΙΣ

Φαίνεται πως η κυβερνητική καμπάνια "μένουμε σπίτι", δηλαδή "ΕΜΕΙΣ μένουμε σπίτι" δεν είναι πολύ αποτελεσματική. Γιατί άραγε; Υπάρχουν πολλοί λόγοι και μεταξύ των άλλων, οι λέξεις στο σύνθημα.

Ενα από τα μυστήρια της ελληνικής γλώσσας είναι η διαφορά περιεχομένου ανάμεσα στον ενικό και τον πληθυντικό αριθμό της προσωπικής αντωνυμίας. Εγώ κι εμείς.

Η γραμματική λέει πως το εμείς αποτελείται από πολλά εγώ, όμως γνωρίζουμε όλοι πως αυτό δεν αληθεύει. Είναι αδύνατο να μαζέψεις πολλά εγώ σε ένα σύνολο , επειδή δεν μπορείς να δημιουργήσεις σύνολο με ετερόκλητες οντότητες. Κάθε εγώ είναι διαφορετικό από το διπλανό του και μοναδικό -όπως τονίζουν τα βιβλία αυτοβελτίωσης.

Ήδη στην Α' Δημοτικού διδασκόμαστε πως {3-2=1}, αλλά μόνο αν όλα όσα έχεις είναι ομοειδή, π.χ. πορτοκάλια, όχι γενικά κι αφηρημένα {3 οτιδήποτε- 2 οτιδήποτε = 1}. Ενα τσούρμο από ετερόκλητα πράγματα δεν μπορούν να προστεθούν, να αφαιρεθούν και να πολλαπλασιαστούν. Να διαιρεθούν; Ούτε, είναι εξ αρχής διαιρεμένα, αυτή είναι η φυσική τους κατάσταση.

Αυτός είναι ο λόγος που το σύνθημα "μένουμε σπίτι" δεν έχει επιτυχία. Το Κράτος μας βλέπει σαν μονάδες πανομοιότυπες και μας απευθύνει μια εντολή-παράκληση μασκαρεμένη σε ενεργητική φωνή (τάχα πως εμείς το σκεφτήκαμε και μόνοι μας ενεργούμε) που βρίσκεται στο πρώτο πληθυντικό. Μπροστά από το "μένουμε" υπονοείται το "εμείς", αλλά ο καθένας από εμάς δεν αναγνωρίζει τον εαυτό του σ' αυτό το εμείς", γι αυτό απαντάμε:

"Εσείς να μείνετε σπίτι, εγώ θα πάω για μπάνιο, θα πάω στην εκκλησία, θα πάω στο πάρκο, θα πάω για τζόκινγκ".

Ο καθένας μας έχει λόγους να εξαιρεί τον εαυτό του από το πλήθος και να αυτοχαρακτηρίζεται ως εξαίρεση. Ορισμένοι λίγοι, κατάφεραν να φτιάξουν κατ' εξαίρεση του κόσμου τα λεφτά. Άλλοι είναι εξαιρετικά όμορφα, εξαιρετικά ταλαντούχοι, εξαιρετικά καλοί χριστιανοί, εξαιρετικοί αγωνιστές, εξαιρετικοί εργαζόμενοι, εξαιρετικά καλά παιδιά των γονιών τους ή εξαιρετικοί γονείς για τα παιδιά τους. Γενικά η χώρα είναι γεμάτη από εξαιρετικούς που δικαιούνται να εξαιρεθούν από τους γενικούς κανόνες.

Δεν θέλω να παρεξηγηθώ, το σύνθημα αυτό θα είχε επιτυχία πριν 50 χρόνια, όταν υπήρχε ακόμα ζωντανή η ιδέα του συνόλου, της κοινότητας, των συλλογικών δεσμών. Οι πολίτες θα έκαναν τις απαραίτητες ΜΕΙΩΣΕΙΣ στο εγώ τους, θα έβγαζαν δηλαδή τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και την ατομική τους ελευθερία, τα προσωπικά τους γούστα και την βολή τους, θα κρατούσαν στο μυαλό τους μόνο τα βιολογικά τους χαρακτηριστικά και πάνω σε αυτήν την βάση θα έβλεπαν τον εαυτό τους μέσα στο "εμείς". Δυστυχώς, αυτός είναι ο μόνος τρόπος να ενωθούν τα εγώ, κάνοντας αυτοβούλως νοερές μειώσεις. Πριν 50 χρόνια, αυτό ήταν εφικτό, ίσως επειδή η χώρα μόλις είχε περάσει μια ισοπεδωτική για το Εγώ εμπειρία, την Χούντα.

Το 2020 όμως ζούμε την εποχή του ουσιαστικού νεοφιλελευθερισμού, την διόγκωση έως υπερτροφίας του Εγώ, την ίδια την αμφισβήτηση της βιολογικής αλήθειας του σώματος, την ιδέα πως το μυαλό μπορεί να επιβληθεί πάνω στην βιολογία του σώματος και να αυτοπροσδιοριστεί. Όσες μειώσεις κι αν γίνουν, πάλι το Εγώ που μένει είναι υπερβολικά φουσκωμένο κι επομένως συνθήματα όπως το (εμείς) μένουμε σπίτι είναι καταδικασμένα να πέφτουν στο κενό.

Ναι. Δεν υπάρχει πια εμείς. Μόνο εγώ.

(κείμενο Πολιτικά Ημερολόγια2)

(Πίνακας "nature of ego" Vincent Fink