ΠΟΥ ΚΑΤΟΙΚΕΙ Η ΟΜΟΡΦΙΑ;

(απόσπασμα από το βιβλίο "Ιμερος και κλινοπάλη" του Κωστή Παπαγεώργη)

"...Ταυτόχρονα, ο πιο στέρεος δοξασμός του γήινου έρωτα μπορούμε να πούμε ότι είναι η φράση του Προυστ που τον ορίζει ως "χώρο και χρόνο αισθητούς στην καρδιά". Το πρόσωπο που αγαπάμε είναι πάντα διασπαρμένο μέσα στον χώρο και τον χρόνο. Τα στοιχεία του έρωτα είναι σποράδες. Δρόμοι, σπίτια, φωνές, ξενύχτια, μεθύσια, συναντήσεις, συμπλοκές, βιαιότητες και θηριωδίες. Αυτή είναι η αγάπη, όχι η υπέρβασή της στο ιδεατό, αλλά μια έκσταση προς τα κάτω. Κάθε έρωτας μαζεύει τα κομμάτια του για να υπάρξει. Πάει σκυφτός. Σκουντουφλάει σαν τον Ρασκόλνικοφ λίγο πριν και λίγο μετά τον φόνο. Κι αν υποφέρει τα πάντα, το μόνο που αδυνατεί να δεχτεί είναι η αντικατάσταση του προσώπου (που γι αυτόν είναι το άπαν) με το άσαρκο και απρόσωπο ιδεώδες. Όσο κι αν τον βεβαιώνουν ότι η ψυχή είδε πάντα τα αληθινά προτού ενσωματωθεί στο ανθρώπινο ζώο, ο εραστής απαντάει σκαιά: "Δεν είδε τίποτα". Μια ομορφιά χωρίς πρόσωπο, ένα καλόν κενωμένο από την γυναίκα, τον κάνει έξω φρενών. Αν παρακολουθήσουμε τα ήθη του, θα δούμε πως δεν ξέρει τι εστί ιδεώδες, ενώ αντίθετα, είναι αφιονισμένος με τα επιμέρους. Κατατυφλωμένος καλλιεργεί δουλείες που -για τον Πλάτωνα- είναι ανάξιες γιατί ανήκουν στο αισθητό. 

Πριν απ' όλα αισθάνεται μια μυστηριώδη έλξη για την φωνή της γυναίκας. Αφού κάθετί δικό της το αντιλαμβάνεται ως αισθητοποίηση μιάς εσωτερικότητας, τα λόγια της αποτελούν γι  αυτόν έναν ψυχισμό εν ήχω. Μια φωνητική ψυχή. Περισσότερο κι από τα μάτια, τις εκφράσεις και το σωματικό σχήμα,  η φωνή της γυναίκας μοιάζει οικεία αμφίεση της ψυχής. Ανάμεσα στην φυσιογνωμία και την φωνή, κάθε εραστής ξέρει να ανακαλύπτει κρυφούς συσχετισμούς. Συχνά το πρόσωπο τού φαίνεται φωνητική ενσάρκωση και ο κυματισμός της φωνής φυσιογνωμική έκφραση. Επίσης, αν η όραση πληγώνεται, η ακοή, ως βαθύτερη ακουστική όραση της ψυχής, πληγώνεται ακόμα πιο βαθιά. Γι αυτό, όταν πιστεύουμε μια γυναίκα, δεν πιστεύουμε τα λόγια της αλλά, πολύ βαθύτερα, την ίδια την φωνή της. 

Και για να σπρώξουμε μακρύτερα τα αντιπλατωνικά γνωρίσματα της ομορφιάς, μπορούμε να μιλήσουμε για τα πάθη της όσφρησης και της αφής. Η λέξη Fascinum που δηλώνει την γοητεία (fascination), κατάγεται από το άρωμα. Γενικά στον έρωτα οι αισθήσεις που δεν προσφέρονται για εξιδανίκευση (αφή, όραση)είναι κατάλληλες για παρατεταμένες καταστάσεις βασκανίας. Το βλέπουμε αυτό στην αραβική άποψη για τον έρωτα, όπου τα αρώματα και οι μουσικές καλύπτουν τα πάντα υπό τύπον μυστηριώδους θωπείας. Στον αγρό των αρωμάτων, των θωπειών, των ακουσμάτων και των επιδερμικών τέρψεων, η ψυχή αιχμαλωτίζεται όπως το άνθος στο φως, ή όπως τα ιπτάμενα άνθη, οι πεταλούδες, στην ατμόσφαιρα. Αν η ψυχή, όπως διαβάζουμε στον Φαίδωνα, είναι προσηλωμένη με καρφιά στο σώμα, το σώμα με την σειρά του είναι καρφωμένο με αόρατους ήλους σε αυτές τις αισθήσεις. Και πώς να αποκαθηλώσεις πλατωνικά τον άνθρωπο από το αισθητό, όταν η καρδιά θητεύει στο ορατό και αψηφά τα μαθήματα;"