Ο κοινός ύπνος

Κάθε εποχή έχει δικό της τρόπο να βλέπει τα πράγματα και ειδικά τις σχέσεις των ανθρώπων. Αυτό που σε κάποια δεκαετία θεωρείται πρωτοποριακό, σε άλλες θεωρείται αδιανόητα συντηρητικό, όμως δεν είμαι σίγουρη πως οι χαρακτηρισμοί αυτοί ανταποκρίνονται σε αντικειμενική κριτική, μου φαίνεται πως είναι ταμπέλες που μπαίνουν ανεύθυνα, χωρίς σκέψη. Υπάρχει λόγος που οι άνθρωποι κάνουν ό,τι κάνουν και -ακόμη περισσότερο- υπάρχει λόγος που αρνούνται να κάνουν κάτι. 

Ένα από τα πράγματα που δεν έκανα ποτέ με κανέναν άντρα από όσους σχετίστηκα εκτός από τον σύζυγο, ήταν να κοιμηθώ μαζί του. Να κοιμηθώ πραγματικά, να κλείσω τα μάτια μου και να κοιμηθώ. Ξέρω πως πολλοί από όσους διαβάζουν την παραπάνω πρόταση, πέφτουν από τα σύννεφα. Σιγα και τι έγινε; Ποιός πάει ολόκληρο ραντεβού για να κάνει ζουζουνιές και μετά να ντυθεί και να φύγει, με κρύο, με βροχή, πληρώνοντας ταξί για να πάει σπίτι του; Είμαστε με τα καλά μας; Το δύσκολο είναι οι ζουζουνιές. 

Να σας γιατί συνέβαινε αυτό. Ήμουν στην εφηβεία τα πρώτα χρόνια του φεμινισμού και στην εποχή της μεγάλης σεξουαλικής απελευθέρωσης, πριν το AIDS δηλαδή. Οι γονείς μου κι όλοι οι γονείς, εκείνον τον καιρό, δεν με περιόριζαν σε τίποτα. Με άφηναν να κάνω ό,τι θέλω αλλά μου έδιναν το σαφές μήνυμα πως η ελευθερία δεν είναι μόνο δικαιώματα, αλλά κι η ευθύνη να αντιμετωπίζεις μόνος σου τα αποτελέσματα. Η στάση τους ήταν εκείνη του απόλυτου σεβασμού προς τον άνθρωπο και την ζωή. Βέβαια, όχι μόνο την δικιά μου ζωή, αλλά όλων. Ημουν υποχρεωμένη να σκέφτομαι πόσο κόστιζε το κάθε τι σε χρήματα των άλλων, σε κόπο, σε συναισθηματικές πληγές. Επρεπε να διαβάζω τα μαθήματα μου αφού πήγαινα στο σχολείο με τα λεφτά των άλλων (αντί να πάω για δουλειά). Μου έδιναν 14 δραχμές την μέρα για χαρτζιλίκι κι αν ήθελα να πάρω ένα βιβλίο ή να πάω εκδρομή, έπρεπε να μείνω νηστική και να μαζέψω από αυτά. Εκείνοι είχαν διαβάθμιση στις φιλίες τους, έλεγαν 'ένας γνωστός μου" ή "ένας φίλος μου", ανάλογα με το πόσο κοντά βρίσκονταν σε κάποιον. Δεν μπέρδευαν ποτέ τις κότες με τα πίτουρα, το αφεντικό τους ήταν "αφεντικό" και ποτέ φίλος καλεσμένος στις γιορτές  και τα τραπέζια τους. Στα ερωτικά μου ήξερα από την πρώτη Γυμνασίου πως ήμουν ολομόναχη, ο,τι και να μου συνέβαινε θα το αντιμετώπιζα μόνη μου, γι αυτό έπρεπε να προσέχω πολύ, πάρα πολύ. Στα μεθύσια επίσης ήμουν μόνη μου, δεν υπήρχε κανείς να μου κρατήσει το κεφάλι στην τουαλέτα για να κάνω εμετό, όπως μόνη μου ήμουν στο πιώμα, μόνη μου θα ήμουν και στο hangover. Όχι μόνο αυτό, αλλά αν ήταν η μέρα μου να μαγειρέψω, έπρεπε να σηκωθώ με το κεφάλι να κουδουνίζει και να φτιάξω το φαγητό του σπιτιού. 

Οι γονείς μου δεν ήταν παράξενοι, ούτε συντηρητικοί, ήταν λογικοί και σοβαροί γιατί ήταν εργάτες. Γενικά δεν σαχλαμάριζαν.  "Κάνε ό,τι θες, αλλά με την υπευθυνότητα που απαιτείται", αυτό ήταν το μήνυμα που έβγαινε από την στάση τους. 

Γι αυτό, όταν κι εγώ βγήκα στον κόσμο των ερωτικών, αντιμετώπισα τον εαυτό μου και τους άντρες με σεβασμό, όπως αξίζει στους ανθρώπους. Δεν έλεγα ποτέ ψέμματα και δεν έδινα πλαστές εντυπώσεις. Υπήρχαν πράγματα που έκανα καθώς αύξανε η οικειότητά μου με κάποιον, οικειοθελώς και με δική μου πρωτοβουλία. Αυτά όλα ήταν κεκτημένο για τον άλλον διότι τα έκανα επειδή του άξιζαν, όχι επειδή μου τα ζήτησε, οπότε μπορούσε να περιμένει πως θα τα βλέπει συνέχεια και να στηρίζεται πάνω τους. Τι πράγματα δηλαδή; 

Να, στην αρχή μιλούσαμε περί ανέμων και υδάτων, ξέρετε, ταινίες, βιβλία, δίσκους, πολιτική.  Μετά τον ρωτούσα για την δουλειά του, λεπτομέρειες, προσπαθούσα να καταλάβω τι περνούσε, ποιές ήταν οι δυσκολίες και ποιές οι χαρές, να τον φανταστώ μέσα στην δουλειά. Μετά, εάν ήθελε να μου μιλήσει για τον εαυτό του και τον ψυχικό του κόσμο, για παλιές εμπειρίες ή τα παιδικά του χρόνια, άκουγα. Μετά μιλούσα για την δουλειά μου, τις σπουδές, τις οργανώσεις που ανήκα και τις δράσεις που κάναμε. Μετά, μιλούσα για τα σχέδιά μου για το μέλλον. Πολύ μετά, για τον ψυχικό μου κόσμο και τις δικές μου εμπειρίες. Τον ίδιο καιρό, σεξουαλικά η γνωριμία μας επίσης προόδευε, πράγμα που σε εμένα φαίνεται λογικό. Είμαι άνθρωπος όχι μηχάνημα, να πατήσεις το κουμπί και να μεταμορφωθεί σε πρωταγωνίστρια αισθησιακής ταινίας. Εχω γνωρίσει πολλούς άντρες όμως για μένα κάθε άντρας είναι άγνωστος μέχρι να γίνει γνωστός (το διατυπώνω σε παραδοξολογία, αλλά ελπίζω πως γίνομαι αντιληπτή), οπότε θα γίνει γνωστός μόνο σταδιακά. Το τελευταίο και ύψιστο στάδιο οικειότητας ήταν ο κοινός ύπνος. Γιατί ο ύπνος κι όχι το σεξ; Μισό λεπτό, ο ύπνος δεν είναι σαν το σεξ, είναι σημαντικό ζήτημα και τελείως ιδιωτικό, σε αφήνει εκτεθειμένο κι ευάλωτο, ο άλλος μπορεί να σε κοιτάξει ενώ είσαι απροστάτευτος, με κλειστά μάτια, ενώ ονειρεύεσαι. Αυτός που σε κοιτάζει βρίσκεται σε προνομιακή θέση, κι εγώ δεν μπορώ να μοιράζω προνόμια στον καθένα, πρέπει να τον εμπιστεύομαι απόλυτα. 

Ετσι λοιπόν, στους άντρες που γνώρισα παραχώρησα διαφορά προνόμια αναλόγως πόσο οικεία ένιωθα, με άλλους μιλήσαμε μόνο περί ανέμων και υδάτων, με άλλους φτάσαμε ως τις δικές μου εμπειρίες, αλλά με κανέναν δεν φτάσαμε ως τον ύπνο έως ότου γνώρισα εκείνον που έγινε άντρας μου. Περάσαμε πολλές μέρες στο σπίτι του ως την ώρα που θα πήγαινα στην δουλειά, αλλά επειδή έφευγα στις 5.00 το πρωί, δεν κοιμηθήκαμε ποτέ, μείναμε ξύπνιοι ως το τέλος. Χάρη σε μια σειρά συμπτώσεων, ακόμη κι όταν ερχόταν σε κάποιο νησί που δούλευα όλα τα Σ/Κ, πάλι δεν κοιμηθήκαμε μαζί. Δούλευα από τις 2.00 το μεσημέρι έως τις 6 το πρωί συνεχόμενα, οπότε όταν ερχόμουν σπίτι που με περίμενε, μέναμε λίγο μαζί , εγώ έπεφτα για ύπνο κι εκείνος σηκωνόταν κι άρχιζε τις δουλειές του σπιτιού. 

Φτάσαμε στην εβδομάδα πριν τον γάμο, ο σύζυγος μετακόμισε στο σπίτι μας γιατί το ενοικιαστήριο του είχε λήξει κι ενώ υπήρχε διπλό κρεβάτι (και στρώμα και σεντόνια), κοιμόταν στο σαλόνι. Τον ρώτησα γιατί και μου είπε "άσε, θα εγκαινιάσουμε μαζί το κρεβάτι, μετά τον γάμο". Κι έτσι έγινε, κοιμηθήκαμε μαζί πρώτη φορά την πρώτη νύχτα του γάμου μας, εγώ κοιμήθηκα πρώτη φορά με οποιονδήποτε άντρα εκείνη την νύχτα. Ηταν μια πολύ μεγάλη διαφορά στην ζωή μου κι ούτε ήξερα πώς να την αντιμετωπίσω. Καταρχάς ο σύζυγος με κρατούσε όλη την νύχτα αγκαλιά, δεν μπορούσα να κουνηθώ και με την πάροδο των ημερών άλλαξα στάση που κοιμόμουν, από ανάσκελα, το γύρισα σε στάση πλαϊνή. Τον πρώτο καιρό του γάμου, αμέσως μόλις ξυπνούσα, πεταγόμουν πανικόβλητη στο μπάνιο να πλυθώ, να πλύνω τα δόντια μου και μετά ξαναγυρνούσα στο κρεβάτι. Ο ύπνος, ο ίδιος ο ύπνος είναι για μένα σήμερα κάτι διαφορετικό. Συνήθισα να κοιμάμαι με κάποιον, αγκαλιά, στην ζεστούλα. Νιώθω χαλαρά και ήσυχα, ξέγνοιαστα. Το ξέρω ότι υπάρχει κάποιος να ζεστάνει τα πόδια μου και τον ποπό μου τον χειμώνα, κάποιος που δεν γκρινιάζει ποτέ, που μόνος του τεντώνει τα πόδια του προς το μέρος μου και με ζεσταίνει.

Σήμερα, όταν ο σύζυγος λείπει δεν κοιμάμαι καθόλου μέχρι να βγει ο ήλιος. Νιώθω μόνη μου. Οχι ότι φοβάμαι για κλέφτες, εισβολείς κλπ, αντιθέτως, κάθομαι με ανοιχτές πόρτες ως τις 6, τις 7 το πρωί και διαβάζω ή βλέπω ταινίες. Απλώς νιώθω πως δεν αξίζει τον κόπο να πάω στο κρεβάτι, πως το κρεβάτι χαραμίζεται αν κοιμηθώ μόνη μου, αυτό είναι το κρεβάτι του γάμου μας, όχι ένα κάποιο κρεβάτι. Όταν βγαίνει ο ήλιος μπορώ να κοιμηθώ άνετα γιατί δεν είναι το ίδιο πια, ο πρωινός ύπνος δεν έχει κανένα ειδικό βάρος, είναι σαν μεσημεριανός ύπνος. 

Κάποιος μπορεί να μου πει "και τι έγινε που κοιμήθηκες με κάποιον μετά τον γάμο"; Πολλά έγιναν. Σε εμένα και σε εκείνον δόθηκε η εντύπωση πως φτάσαμε στον ύψιστο βαθμό οικειότητας, πως η σχέση μας ήταν πολύ σοβαρή, πως δεν έχει κάτι άλλο πιο σοβαρό, πως είναι για πάντα. Το διαφορετικό στον γάμο δεν ήταν μόνο ο κοινός ύπνος, ήταν οι κοινές δουλειές, οι κοινές ευθύνες, τα κοινά σχέδια, το από κοινού μαγείρεμα για το κοινό φαγητό, κάναμε παιδί μαζί, πήραμε σπίτι μαζί, τίποτα από αυτά δεν έχω κάνει με κάποιον άλλο, πάντως ο ύπνος ήταν ένα από αυτά που δεν υπήρχε με τους προηγούμενους άντρες που γνώρισα. 

Τι θα είχε γίνει αν κοιμόμουν και με άλλους, ή αν συζούσα και με άλλους; Νομίζω πως αντί να σκέφτομαι τους άντρες αυτούς σαν ευχάριστες περιπέτειες που κάποια ώρα εξαντλήθηκαν ή στράβωσαν, θα τους σκεφτόμουν σαν αποτυχίες, σαν πικρές εμπειρίες. Υπάρχει μια πολύ έντονη αίσθηση ματαίωσης στο να μοιράζεσαι μια ζωή και τον ύπνο με κάποιον, για να ανακαλύψεις μαι μέρα πως έκανες τόσο κόπο για κάτι ασήμαντο που ξέφτισε, πως άφησες κάποιον να σε κοιτάει την ώρα που κοιμόσουν κι αυτό έγινε με κάποιον που δεν άξιζε τέτοια εμπιστοσύνη. Κατά την γνώμη μου είναι πολύ χειρότερο να κοιμάσαι με κάποιον ή να συζείς και μετά να είσαι εσύ αυτή που φεύγει. Έχεις μεγάλη ευθύνη για τις ψεύτικες εντυπώσεις που έδωσες, αυτές της σοβαρής σχέσης που ήταν τελικά ένα τίποτα. Πρέπει να αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα κι υπευθυνότητα τα αισθήματα των ανθρώπων, όλοι μας, έτσι δεν είναι; Αν το κάνουμε θα εξαλειφθούν αυτά τα πολύ συχνά "η Μαρία/ο Γιώργος μπήκε στην ζωή μου για τρία χρόνια, νόμιζα πως ήταν ο άνθρωπος μου και τελικά έφυγε και τα γ@μησε όλα κι εμένα μαζί". 

Αυτό είναι η ελευθερία σε όλους τους τομείς, υπεύθυνα βήματα. Μην σκορπάτε ελπίδες και ψευδείς εντυπώσεις δεξιά κι αριστερά,  ενώ στην πραγματικότητα σαχλαμαρίζετε. Συγκρατηθείτε και βάλτε μια διαβάθμιση στην κοινή εμπειρία με το άλλο πρόσωπο. Κρατήστε τις σπουδαίες κινήσεις για λίγους κι εκλεκτούς. Έτσι, για να διατηρούν αυτές οι κινήσεις την αξία τους. 

(γραφει η Melusine)