Η κακία δεν κρύβεται.

Αυτή είναι μια ανάρτηση που ασχολείται με την φαινομενολογία της κακίας. Όχι με τα αίτια, αλλά μόνο με τα φαινόμενα, τα ορατά δείγματα του ρατσισμού, της ομοφοβίας, του μισογυνισμού, του αντισημιτισμού, της ισλαμοφοβίας. Με παρακίνησε μια πρόσφατη ανάρτηση γνωστού μου για τις επιθέσεις κατα προσφύγων στα Βίλια που έλεγε το εξής απλό: "Υπάρχει περίπτωση σε τόσο μικρές κοινωνίες να μην ξέρουν ποιοι κάνουν επιθέσεις στους μετανάστες και πρόσφυγες;"

Η απάντηση  δεν είναι απλή, αλλά η λογική λέει πως τα μέλη της μικρής κοινωνίας δεν γνωρίζουν ποιοί κάνουν τις επιθέσεις με βεβαιότητα παρά μόνο αν είναι παρόντα, επομένως συμμετέχοντες ή αυτόπτες μάρτυρες -πράγμα σπάνιο. Από την άλλη μεριά, στις μικρές κοινωνίες ακόμα κι αν δεν έχεις αποδείξεις για κάτι, έχεις ενδείξεις. Ποιές είναι αυτές; Η κακία στα λόγια ορισμένων. 

Δυστυχώς η κακία είναι δύσκολα εντοπίσιμη, διότι κρύβεται μέσα σε περιστάσεις που την δικαιολογούν ή την μεταμφιέζουν, πχ. σε αστεία, σε αγανακτισμένες κουβέντες από άτομα "που τα έπνιξε το δίκιο", στην υπεράσπιση αξιών, σε λογικοφανείς κι επιστημονικοφανείς εξηγήσεις κοινωνικών φαινομένων, τις επονομαζόμενες μπουρδολογίες. Τις μπουρδολογίες τις αναφέρω διότι δεν θέλω να αποκλείσω από τους υπαίτιους τα πιο επιζήμια άτομα από όλα, αυτά που οπλίζουν τις δεκάδες χιλιάδες ηλιθίων ή αφελών με επιχειρήματα. Έτσι κι αλλιώς για να εντοπίσεις την κακία πρέπει να μαζέψεις τα λόγια των άλλων σε βάθος χρόνου, να τα κρατήσεις στο μυαλό σου και να τα αξιολογήσεις. 

Λέω "να τα αξιολογήσεις" διότι υπάρχουν άπειρα λόγια αστεία ή αγανάκτησης κατά των γυναικών/ των ομοφυλόφιλων/ των αλλοδαπών/ των αλλόθρησκων που μπορεί ίσως να γίνουν αποδεκτά στο πλαίσιο μιας χαλαρής βραδιάς με την παρέα ή μιας  έντονης συζήτησης, όμως ανάμεσα σε αυτά υπάρχουν μερικά που περνάνε μια νοητή γραμμή ανάμεσα στο αστείο και στο απάνθρωπο κάνοντας ορατή την κακία. Κακία έχουν τα λόγια που υποβιβάζουν τους άλλους σε χρηστικά αντικείμενα ή κατώτερη μορφή ζωής, όσα γενικεύουν αποδίδοντας στο σύνολο αρνητικά χαρακτηριστικά που βρέθηκαν σε μεμονωμένα άτομα, κι εκείνα ασφαλώς που δηλώνουν την πρόθεση βίας. 

Για κακή μας τύχη, η ιστορία των ανέκδοτων και των χιουμοριστικών αναρτήσεων που έθρεψαν την βρωμιά μέσα μας είναι  πολύχρονη.  Θυμάμαι πολύ καθαρά την πρώτη φορά που άκουσα ανέκδοτο κατά αλλοδαπών, σε μια μεταμεσονύχτια εκπομπή της τηλεόρασης και πάγωσα. Ήταν κάτι πολύ απλό, δυο κουβέντες μόνο, εύκολα θα περνούσε απαρατήρητο. Έλεγε "το πιο σύντομο ανέκδοτο από όλα: Αλβανός τουρίστας". Πόση κακία σε αυτό το ανέκδοτο, πόσος χλευασμός γι αυτούς τους κοκαλιάρηδες με τα βαθουλωμένα από την πείνα μάγουλα, που ήδη έχτιζαν τα σπίτια μας και τα Ολυμπιακά ακίνητα, που ξεσκάτιζαν τους γέρους μας,  που μάζευαν τις σοδειές στα πορτοκάλια στην Κόρινθο, που διαβιούσαν 20 μαζί σαν τα γουρούνια σε εγκαταλειμμένους στάβλους του 1940,  αυτούς που το μόνο τους αμάρτημα ήταν η φτώχεια τους. Πόση σκατοψυχιά κρύβονταν σε αυτά τα λίγα λόγια, που κατηγορούν κάποιον για το τυχαίο: για το ότι γεννήθηκε κάπου αλλού, σε κούνια από σβουνιές βοδιών κι άχυρα!

Θυμάμαι με απόλυτη καθαρότητα πόσο ντράπηκα που ακούστηκαν αυτά τα λόγια στην τηλεόραση, γιατί αμέσως σκέφτηκα πως κάποιοι Αλβανοί μπορεί να είχαν τηλεόραση κι επίσης να άκουσαν το ανέκδοτο. Επρεπε να το καταπιούν και να πάνε πάλι το πρωί στην παράλυτη γριά, στο χωράφι με τα πορτοκάλια, στον 6ο όροφο της οικοδομής. Δυστυχώς για μένα, επίσης θυμάμαι πως δεν είχα καταλάβει τότε ότι αυτό το ύπουλο ρατσιστικό χιούμορ εκείνης της νύχτας, ήταν ένα σκουλήκι που απλωνόταν και μαύριζε τις ψυχές, δεν είχα φανταστεί ότι θα μετατρεπόταν λίγα χρόνια μετά στο πογκρόμ της πλατείας Ομονοίας εναντίον των Αλβανών, μετά την ήττα μας από την Εθνική Αλβανίας στο Euro - μια νύχτα συλλογικής κι αιώνιας ντροπής για την Ελλάδα. Το κόμπλεξ κατωτερότητας του έως πριν μια μέρα βιοτικά ανώτερου Έλληνα προς τον κατώτερο Αλβανό, μετατράπηκε σε δολοφονική μανία μόλις φάνηκε πως ο κατώτερος μπορεί -παρόλα αυτά- να κερδίζει, επομένως δεν είναι κατώτερος.

Τα χρόνια που πέρασαν από τότε που το ίντερνετ έγινε προσβάσιμο σε όλους, από τότε που το πορνό έγινε προσβάσιμο σε όλους, από τότε που βγήκαν τα αποκλειστικώς χιουμοριστικά σάιτ με τοίχους ή μαργαρίτες, μας έχουν εξοικειώσει βαθμηδόν με αυτόν τον βόθρο που ονομάζεται σήμερα χιούμορ, σάτιρα, άποψη, ελευθερία λόγου, ελευθερία στην τέχνη (δηλαδή τα σκίτσα, τα φωτοσόπ). Οι άνθρωποι του 2000 θα έφριτταν με τα περισσότερα από όσα ακούγονται σήμερα χωρίς να σηκώνεται φρύδι. Σιγά σιγά έχει μετατοπιστεί το όριο ανάμεσα στο αποδεκτό και το αισχρό. Η κακία είναι αρκετά συνηθισμένη σε όλους αυτούς τους τόπους και μεταφέρεται στην προσωπική έκφραση του καθενός, εάν συντρέχουν οι συνθήκες που την "νομιμοποιούν". Κι όμως, υπάρχει όριο κι είναι πολύ ευδιάκριτο αν δεν θες να δικαιολογήσεις τα πάντα. Ορίστε τρία παραδείγματα αστείων που το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η κακία, τα οποία σε κλειστές ομάδες ή και παρέες, μπορούν να ακουστούν κι όποιος φέρει αντίρρηση θα θεωρηθεί τουλάχιστον γραφικός οπισθοδρομικός, αν όχι εντελώς καθυστερημένος.

1)ρατσισμός: Τι χωρίζει τους ανθρώπους από τα ζώα; Η Μεσόγειος!!

2)μισογυνισμός: Πώς λέγεται το κομμάτι κρέας γύρω από τον κόλπο μιας γυναίκας, το οποίο δεν χρησιμεύει σε κάτι; Γυναίκα! 
3)παιδεραστία: Τι κοινό έχει μια Φεράρι με ένα δεκάχρονο αγόρι; Δεν ξέρω,  δεν έχω μπει σε Φεράρι!

Την νιώθετε την κακία; Την νιώθετε την βία, την πρόθεση να λιώσεις τον άλλον; 

Το ίδιο ακριβώς όριο υπάρχει στις εικόνες, δηλαδή τις φωτογραφίες, τα σκίτσα κλπ, τα μάτια μάλιστα εξασκούνται αποτελεσματικότατα στην ασχήμια και την βία  μέσω της τηλεόρασης, των ταινιών, των αισθησιακών ταινιών. Την πρώτη φορά που η ανθρωπότητα παρακολούθησε τους βομβαρδισμούς των Ιρακινών από τους Αμερικανούς, είχε μείνει με το στόμα ανοιχτό, ενώ τώρα οι βομβαρδισμοί πρέπει να δείχνουν τα διαμελισμένα πτώματα για να προκαλέσουν κάποια αντίδραση. Είναι γι αυτό που ορισμένοι μπορούν να φτιάχνουν σκίτσο με τον νεκρό Αϋλάν 20 χρονών να τρέχει με απλωμένα χέρια πίσω από τα οπίσθια των Γερμανίδων το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, είναι για αυτό που η φωτό από το πρόσωπο μιας γυναίκας σε ενσταντανέ πραγματικών πορνό ταινιών -ειδικώς κακοποιητικού πορνό- σε κάποιους φαίνεται αστεία. Ποτέ δε θα βρεθούν στην θέση του πατέρα του Αϋλάν, ή στην θέση της καθημερινής γυναίκας που θα δει την εμετική εικόνα του κακοποιητικού πορνό, κι ούτε προσπαθούν να μπουν και να δουν με τα μάτια των άλλων, ώστε να καταλάβουν τι είναι αστείο και τι είναι απλώς φρίκη. 

Επομένως λοιπόν, κρατήστε τα λόγια των γνωστών σας στα κεφάλι σας κι αξιολογήστε τα, έτσι ώστε να μην πέσετε από τα σύννεφα εάν μια μέρα κάποιος από αυτούς κλωτσήσει στο κεφάλι έως θανάτου έναν ομοφυλόφιλο. Είναι αυτός ο ίδιος που δεν είπε  στην καφετέρια "Ο Βαλλιανάτος είναι ομοφυλόφιλος, το έχει παραδεχθεί",  αλλά είπε  "Ο Βαλλιανάτος είναι αδερφ@ρα, το έχει παραδεχθεί, του έχει γίνει αεροδρόμιο". Υπάρχει διαφορά, η κακία.

Υ.γ. την τελευταία πρόταση του κειμένου  την δανείστηκα αυτολεξεί από ανάρτηση στο Fb ενός από τους δυό κατηγορούμενους για τον θάνατο του Ζακ Κωστόπουλου

(γράφει  η Melusine)

(arwork 1- "Wickedness 4, Nantana Phonak, arwork 2- "Pressure, Nantana Phonak)