Λίγη ανεξαρτησία από την "αγορά"

Μια που πρόσφατα αναφέρθηκα σε μυστικά περιποίησης που κυκλοφορούν από γενιά σε γενιά γυναικών ανά τους αιώνες, σκέφτηκα να σας αφηγηθώ μια ιστορία σχετική, που περιλαμβάνει ένα μυστικό τέτοιο, κατάλληλο για χρήση έως και σήμερα.

Γύρω στο 2005 βρισκόμουν σε ένα μικρό επαρχιακό μέρος και έπιασα κουβέντα με την κυρία Γιαννούλα, μια ηλικιωμένη όμορφη κυρία του χωριού, για ρούχα, για χτενίσματα, για κοσμήματα. Την ρώτησα τι έκανε τα δύσκολα χρόνια μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, που ήταν περίπου 20 χρονών, πάνω στην εποχή που θες να βάλεις τα ομορφότερα ρούχα για να βγεις μια βόλτα, αλλά η οικογένειά σου δυσκολεύεται ακόμα και στο φαγητό. Μου απάντησε πως έφτιαχνε ρούχα από σακόπανο αλευριού, δηλαδή από το χοντρό ύφασμα λινάτσας στο οποίο ερχόταν συσκευασμένο το αλεύρι. Της είπα πως δεν έχω δει ποτέ μου, όμως φαντάζομαι πως είναι πολύ χοντρό και σκληρό υλικό, οπότε η κυρία Γιαννούλα  μου αποκάλυψε τι έκανε για να το επεξεργαστεί και να το κάνει κατάλληλο. Η διαδικασία είχε πολλά στάδια κι απαιτούσε κάποιο χρόνο, όχι τόσο στο να κάνεις κάποια εργασία, όσο στα να περιμένεις από στάδιο σε στάδιο Ήταν ένα μικρό σχολείο στην υπομονή. Ορίστε τι έκανε.

1) Ξήλωνε τις πλαϊνές ραφές κι έθαβε τον σάκο στον κήπο, μέσα στο χώμα. Τον άφηνε εκεί δυο εβδομάδες. Οι μικροοργανισμοί στο έδαφος "έτρωγαν" το ύφασμα και το μαλάκωναν, κατέστρεφαν καταρχάς όλους τους κόμπους των νημάτων που πετούσαν και μετά γενικώς το ύφασμα. 

2) Έπλενε το ύφασμα καλά, να φύγουν τα χώματα.

3) Το έβαφε στο σπίτι χρησιμοποιώντας φυτά και λουλούδια, έφτιαξε όμως πολλά υφάσματα σε καφέ μεσαίο και σκούρο χρώμα γιατί κατά τύχη τής βρέθηκε πολύς καφές. Τι είχε συμβεί: στο χωριό της, στο καφενείο, μοιράστηκε βοήθεια σε τρόφιμα της UNRRA, μιας αμερικανικής οργάνωσης που βοηθούσε τους λαούς της Ευρώπης να ορθοποδήσουν. Μέσα στα τρόφιμα ήταν ένα μεγάλο τσίγκινο κουτί με καφέ. Δυστυχώς όμως ο καφές αν και περιζήτητος, ήταν άχρηστος στους ανθρώπους του χωριού διότι ήταν σε κόκκους κι οι κάτοικοι του χωριού δεν είχαν τρόπο να τον καβουρδίσουν και να τον αλέσουν. Αυτό το κουτί πήγε στην κοπέλα μας. Εκανε διάφορες δοκιμές και κατέληξε σε μια συνταγή:

ΥΛΙΚΑ

Μια κατσαρόλα νερό ζεματιστό περίπου 6 λίτρα.

30 γραμμάρια καφές σε κόκκους κοπανισμένους στο γουδί (ή στο μούλτι)

μισή κούπα αλάτι

μιά κούπα ξύδι

ΤΑΚΤΙΚΗ

Βράζουμε λίγο τον καφέ να διαλυθεί πράγματι, απομακρύνουμε την κατσαρόλα από το μάτι της κουζίνας και βυθίζουμε μέσα ένα ρούχο έως 500 γραμμάρια. Για 10 λεπτά το ανακατεύουμε με μια κουτάλα ώστε να πάει το νερό παντού ομοιόμορφα. Μετά το σκεπάζουμε με ένα πιάτο ώστε να είναι όλο βυθισμένο στο νερό και το αφήνουμε 4-5 ώρες. Το βγάζουμε, ξεπλένουμε με κρύο νερό, πλένουμε με λίγο μαλακό σαπούνι, ξεβγάζουμε καλά και στο τέλος,  το βυθίζουμε σε νερό με μια κούπα ξύδι. Το αφήνουμε άλλη μισή ώρα και το απλώνουμε στο σκοινί να στεγνώσει. Το άπλωμα πρέπει  να γίνει στην σκιά. Μόλις στεγνώσει είναι έτοιμο για χρήση. 

Η κυρία Γιαννούλα από το καφέ αυτό ύφασμα έφτιαχνε φούστες και κοντά σακάκια (μπολερό) που ήταν της μόδας τότε. Αφού τα έραβε, τα κεντούσε με μεγάλες βελονιές άλλοτε σε ροζ, άλλοτε σε πορτοκαλί, άλλοτε σε κίτρινο. Με αυτό τον τρόπο, δεν είχε μια τεράστια συλλογή από καφέ ρούχα, αλλά μια συλλογή από εμπριμέ ρούχα σε καφέ φόντο.

Εγώ χρησιμοποίησα την συνταγή της για να βάψω ένα άσπρο τζην παντελόνι που είχα βαρεθεί. Το χρώμα βγήκε πιο σκούρο ή πιο ανοιχτό ανάλογα με το πόσο φυσικό ήταν το υλικό σε κάθε κομμάτι του παντελονιού (τα συνθετικά υλικά δεν απορροφούν κανένα χρώμα).  Στις φωτό που βλέπετε, η εσωτερική κλωστή ραψίματος που είναι βαμβακερή έχει γίνει καφέ πολύ σκούρο, το κυρίως ύφασμα του τζην που είχε 5% ελασθάν έγινε καφές με γάλα, η χοντρή κλωστή του εξώγαζου καφέ αρκετά σκούρο, ενώ όλη η εσωτερική τσέπη που είναι πολυέστερ, δεν έχει απορροφήσει χρώμα κι έχει μείνει σχεδόν άσπρη όπως ήταν. Εχω βάψει το παντελόνι πριν από 10 χρόνια ή παραπάνω, δεν έχει ξεβάψει σε κανένα πλύσιμο κι είναι μια χαρά. 

Αν θέλετε λοιπόν μια μέρα να κάνετε το κέφι σας, να αναμορφώσετε ένα ρούχο χρησιμοποιώντας μόνο τις δικές σας δυνάμεις και υλικά προσιτά συνολικού κόστους 5 ευρώ, αυτή η συνταγή είναι αποτελεσματική και φτηνή. Θα νιώσετε πολύ όμορφα και αρκετά ανεξάρτητη από την "αγορά". Η μεταποίηση είναι ένα μικρό βήμα υπέρ της αυτοδυναμίας σας και κόντρα στον καταναλωτισμό, ενώ βοηθάει την τσέπη σας και τον πλανήτη. Δεν είναι λίγο αυτό. 

(κείμενο και φωτό Melusine)